Yoga is leven

Pratyahara of abstractie is, als het ware, de nabootsing door de zintuigen van het denkvermogen door zich terug te trekken, los te maken, van hun objecten. (Patanjali, 2:54) "Ping". Er komt weer een berichtje binnen op mijn mobiele telefoon. Ik heb de neiging om te stoppen waar ik mee bezig ben en even te kijken wat het is. Misschien is het belangrijk, misschien moet ik er op reageren? En dan herinner ik me mijn dochter Rosalie. Ze had een mobiele telefoon gekregen van Sinterklaas, was direct toegevoegd aan de groepsapp van school en kreeg in een uur tijd wel 20 appjes. Die echt nergens over gingen: wat doe je, eeeeel, coool man. De volgende dag besloot ze uit de groepsapp te stappen. "Daar doe ik dus niet aan mee, mam. Ik ben de baas, niet mijn telefoon." En zo leerde ik door yoga over meer dingen de baas te worden. Mijn zintuigen bijvoorbeeld. Je loopt op straat langs een bakker en ruikt heerlijke croissantjes. Eigenlijk heb je helemaal geen trek, maar z...

"Een God is niet voldoende, u bent allemaal God, zegt de vedanta" ( Swami Vivekanada, zeven lezingen, hoofdstuk 1) "Kijk, en dan heb ik hier wat Godjes aan de muur hangen. Dat staat wel leuk, vind ik zelf met al die kleuren. En sommige leerlingen blijven er even bij staan kijken." De yogaleraar gaf mij een rondleiding in zijn nieuwe yogastudio. "Dag schat, heb je lekker kunnen ontspannen", riep hij tussendoor naar de cursist die de yogamatjes had schoongemaakt en de studio had opgeruimd. Het zag er piekfijn in orde uit, de dames gingen met een glimlach op hun gezicht ontspannen naar buiten. En toch klopte er iets niet, voor mijn gevoel. Ik was opgegroeid met God. We gingen op zondagochtend naar de kerk, zaten op een katholieke school, groeiden op met de tien geboden, prevelden een gebed voor het eten en lazen soms in de bijbel. Ik deed mijn communie, volgde catechesatielessen en werd op mijn twaalfde gevormd. Zo hoorde het. Ik genoot van de verhal...

Jaren geleden trok ik door de binnenlanden van Australie. Het was mijn wens om de Aboriginals te ontmoeten. Mensen die nog zo dicht bij de natuur staan, leven met de elementen. Mensen die geciviliseerd moesten worden, van wie heilig land werd afgenomen en die in de nieuwe wereld gevoelig bleken te zijn voor verslaving aan alcohol en drugs. Ik had een boek gelezen over een vrouw die een aantal maanden tussen een groep Aboriginals had doorgebracht, ze was een ander mens geworden. Een paar maanden leek mij te veel, naar die paar dagen keek ik uit. 'S avonds werden we verwelkomd door het stamhoofd. Er werd muziek gemaakt, lekker gegeten, gedronken en gedanst. In eerste instantie nog wat schuchter, maar ik liet me meenemen door de opzwepende muziek en vergat alles. Ik kon niet meer denken, was een geworden met de muziek. Later besefte ik dat dit een van mijn onbewuste vicara samadhi's was geweest. Een complete wow-ervaring. Alleen al de herinnering er aan, riep dit gevoel spont...

Geloften van zelfonthouding omvatten het onthouden van geweld, leugen en bedrog, diefstal, onkuisheid en hebzucht. (Patanjali 2:30) “Nee hoor, meneer ik heb dit rapport echt zelf geschreven.” De student staat voor me en ik twijfel. Diep van binnen zegt een stemmetje mij, dat er iets niet klopt. Maar echt bewijs heb ik niet dat hij het rapport niet zelf heeft geschreven. In het Engels met woorden, die ik zelf nog moest opzoeken in het woordenboek. Dat zou natuurlijk kunnen als zijn bekwaamheid in de Engelse taal goed zou zijn, maar daar heb ik het afgelopen jaar dat hij bij mij in de klas zat, weinig van gemerkt. Ook niet van zijn betrokkenheid bij de les en zijn kennis van het onderwerp. Hij zat voornamelijk onderuitgezakt, stelde nooit een vraag en liet aan niets merken dat hij iets met de kennis deed. Is hier sprake van leugen en bedrog en is het mijn taak als docent om dit aan het licht te brengen? Of laat ik het bij zijn verklaring dat zijn oma hem heeft geholpen bij het schri...

Antahkarana chatushtaya is geformeerd uit de sattvische delen van de vijf tanmatras (subtiele elementen), afgeleid van de grove elementen: ether, lucht, vuur, water en aarde. Uit deze sattvische delen is het innerlijk orgaan geformeerd, antahkarana met zijn viervoudige kenmerken: manas, het mentale vermogen tot voorstelling en begripsvorming; buddhi, intellectueel vermogen of de rede die leiding geeft aan het denken; ahamkara, het besef van individualiteit of egoisma; citta, denkstof van herinnering en emotie. (Wetenschap van de ziel, Swami Yogeshvarananda Sarasvati, hfdst. 3) Wat is de essentie van het yoga concept? In de sutra's en veda's zijn enkele korte verzen te vinden die samen een dieper verhaal verbergen over ons. Wie zijn wij echt, waar komen we vandaan en waar gaan we heen? Doordat de verzen maar heel kort zijn vraagt het een lange weg om ze steeds meer te doorgronden. Het is alsof we een olifant aan het verkennen zijn, maar we zien slechts kleine stukjes. Een s...

Het gebrek van werkelijkheidsbesef, het gevoel van "ik-ben-heid"of egoisme, het gevoel van aangetrokken te worden te worden tot en afgestoten te worden van de objecten en het krachtige verlangen te leven (in een lichaam) zijn de grote bezoekingen of oorzaken van alle ellende in het leven. (Patanjali 2:3)  "Je vader ligt weer in het ziekenhuis." Ik schrik me rot, hij is weer opgenomen. Dat is niet de eerste keer dit jaar. Mijn moeder klinkt ongerust. Door al die chemokuren is hij verzwakt, steeds lichter geworden en is hij nu gegrepen door een longontsteking. Het kost me moeite om de les te vervolgen, mijn gedachten vliegen alle kanten op, ik maak me zorgen. Typisch een klesa, besef ik pas later, wanneer ik weer rustig op mijn yogakussentje zit. En er zat heel veel in van de bovenstaande omschrijving van een klesa. Het besef dat iedereen ziek en dood zal gaan, de gehechtheid aan mijn vader (niet hij!) en het krachtige verlangen om hem nog wat langer bij ons te m...

Samadhi is dat wat vergezeld gaat van beredenering, bespiegeling, zaligheid en het besef van louter zijn. (Patanjali 1:17) "Heeft het gesmaakt?", vraagt de ober die even bij ons tafeltje langs komt. Eigenlijk hoeft hij het niet te vragen. Als hij ons observeert, ziet hij dat we helemaal in de wolken zijn. Er wordt niet meer gesproken, we genieten van de oesters in knoflooksaus, de coquilles in zwarte bonensaus en de ossenhaas met truffelsaus. Een keer per jaar verwennen we onszelf met een bezoek aan ons favoriete Chinese restaurant en toch kennen ze ons daar en worden we met alle egards ontvangen. Wij zijn dat gezin dat altijd in de wolken raakt. En dat heeft alles te maken met bewustzijn. Waar is mijn bewustzijn nu? Hoe kan het dat ik soms vrolijk en blij ben maar een ander moment juist bang en verdrietig of boos. Hoe kan het dat het lijkt alsof ik soms vast zit in een rol of situatie? Dit heeft allemaal te maken met de toestand van ons eigen energiesysteem. Doorda...